Κάθε πολιτικός παρατηρητής αλλά καλύτερα από αυτόν, ο ίδιος ο λαός και οι πολίτες της χώρας γνωρίζουν εξ ιδίας πείρας ότι ουσιαστικές διαφορές δεν υπάρχουν ή και αν ακόμη υπάρχουν είναι μικρότατες και οι οποίες ενώ τείνουν να εκμηδενιστούν τα κομματικά επιτελεία πασχίζουν να τις εμφανίσουν ως πολύ μεγάλες αν όχι χαοτικές. Δεν αποκάλεσα λοιπόν τυχαία τη ΝΔ, μπλε ΠΑΣΟΚ. Και ακόμη ότι αντί η πολιτική αυτή Ελλάδα να ανακαλύψει εκ νέου τη Δημοκρατία όσο το Συλλογικό Δημοκράτη, από πολλών ετών πλέον αποτελεί ένα απέραντο ΠΑΣΟΚ.

Η κυβέρνηση είναι μπλε ΠΑΣΟΚ. Η Αξιωματική αντιπολίτευση πράσινο -αμφότερες επίσης είναι και τουρκουάζ- το ΚΚΕ, αποτελεί ένα είδος κλαδικού-συνδικαλιστικού ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός, είδος εθνικού. Πρόκειται για μια διανοητική διαπλοκή. Όπως δε είναι το Κοινό των τηλεοπτικών σταθμών, που τους διακρίνει το ενιαίο της θεματολογίας, υπάρχει και το Κοινό των λεγόμενων κομμάτων που αν είναι κάτι είναι Κενό. Το ότι δεν έχουν να πουν κάτι το ενδιαφέρον. Το μόνο που έχουν να πουν είναι ότι δεν έχουν να πουν τίποτε. Έστω κάτι που να εμπνεύσει τους πολίτες. Απλά οι εκ των κομματικών επιτελείων εξυπνάκηδες χειριστές των «διαφορών» επέλεξαν τους καυγάδες αντί για τη συνεννόηση. Κάτι που μεταφέρεται ως υπόδειξη στις κοινωνικές εκφράσεις και διαμαρτυρίες. Θέλω εδώ να πω ότι αν κάτι δεν πάει άλλο είναι το «δεν πάει άλλο» που είναι στην ημερήσια διάταξη. Και θέλω επίσης να πω ότι η πόλωση μεταξύ των δύο κομματικών ζευγών, τόσο του ζεύγους των δυο μεγάλων, όσο και των δύο μικρών, δεν έπεσε εξ ουρανού. Είναι γέννημα θρέμμα του κενού που έλεγα και κυρίως της άρνησης να αποδεχθούν την ύπαρξή του.

Και επειδή τα κενά συνήθως δεν μένουν κενά -όπως λένε κάποιοι- αλλά καλύπτονται, αυτό ανέλαβαν από χρόνια να κάνουν τα Μέσα. Μάλιστα σε σημείο που να δίνεται η εντύπωση ότι συνεχίζει να ισχύει στην άγραφη εκδοχή του ο ανεκδιήγητος εκείνος νόμος «περί καταστάσεως πολιορκίας». Διότι υπάρχει αλλά και διαιωνίζεται μέχρι ακόμη και στην έμμεση εκδοχή της Δημοκρατίας μια πολύμορφη, Αθηναϊκή, τηλεοπτική και κομματική πολιορκία των περιφερειών και των πολιτών μετά των ιστορικών τους τόπων. Ένα παράδειγμα κομματικής πολιορκίας είναι τα ομώνυμα χρίσματα μέχρι ακόμη και στις ορεινές κοινότητες. Αιρετοί μεν, εγκάθετοι δε. Ένα αντίστοιχο από την τηλεοπτική οικογένεια αποτελεί π.χ. ο «Μακεδονικός Πόλεμος» εννοείται βέβαια με επιλεγμένους αντιπάλους, πέραν των άλλων γιατί είναι ευάλωτοι. Δεν μπορώ να φανταστώ πως θα ονόμαζε το φαινόμενο αν ζούσε σήμερα και έγραφε για αυτό ο Θουκυδίδης. Το λέω, γιατί προκειμένου να χαρακτηρίσει την Αθηναϊκή ηγεμονία, είχε βάλει στα λόγια του Περικλή, τη λέξη «τυραννίδα».

Ας μην επεκταθώ στις παρενέργειες και στα λεγόμενα αντάρτικα ψηφοδέλτια στις επικείμενες Δημοτικές και Νομαρχιακές εκλογές. Γιατί αν κάτι χαρακτηρίζει όχι και λίγους αντάρτικους συνδυασμούς είναι ένα σύνδρομο ματαιοδοξίας, παρά κάτι άλλο που έχει την αφετηρία του στην κυριολεκτική σημασία του αντάρτικου, και που δεν είναι άλλο από τον πόλεμο για τις ιδέες, την πολιτική και τη Δημοκρατία. Για αυτό το μόνο που μπορεί να κάνει κάτι στη επερχόμενη περίοδο είναι η θεσμική προώθηση της Δημοκρατίας. Έχω γράψει γι αυτά στην Τέταρτη Δημοκρατία, όσο στο πρόσφατο κείμενο «περί διαγραφών και ανεξαρτητοποιήσεων Βουλευτών, και άλλες διατάξεις». Ο λόγος για την επέκταση της πρότασης που έκανα για συμπληρωματική εκλογή, και στους άλλους θεσμούς, όπως η αυτοδιοίκηση. Και φυσικά για την εκ των προτέρων κατάργηση των όποιων χρισμάτων στις εκλογές της. Και πριν από όλα τη θεσμική επίλυση, με τις αιρετές περιφέρειες, του πιο οξυμμένου στην Ευρώπη περιφερειακού.

Υπάρχει όμως και μια κατηγορία ψηφοδελτίων ανταρτών χωρίς αμαρτίες. Πρόσωπα που από πολλών ετών πολεμούν για τις ιδέες και την πολιτική. Απέναντι σε αυτά θα οφείλει φυσικά κανείς μεγάλο όσο και Δημοκρατικό σεβασμό. Όχι όμως και απέναντι σε κείνους που βγήκαν στο βουνό επειδή δεν πήραν το χρίσμα και που αν το έπαιρναν θα ήταν όλα μέλι γάλα. Ούτε σε εκείνους που αφού το πήραν, εκ του ασφαλούς στη συνέχεια κατήγγειλαν τα περί χρισμάτων, χωρίς όμως να επιστρέψουν το δικό τους, το οποίο βέβαια και θεωρούσαν κεκτημένο, διεκδικώντας παράλληλα το ανεξάρτητο.

Ας μην επεκταθώ στις αλλαγές ταυτότητας. Είναι ένα ακόμη δείγμα του πόσο μικρές είναι διαφορές γιατί δεν νομίζω ότι έλλειψε τόσο πολύ η ηθική από τους ανθρώπους. Απλά έλειψαν οι ιδέες από τα κόμματα και οι διαφορές περιορίστηκαν στο χρώμα. Αν παρέμειναν και σε αυτό γιατί π.χ. υπάρχει το τουρκουάζ, για το οποίο ήδη μίλησα.

Αντιλαμβάνεται όμως κανείς τη γνώμη μου απέναντι στους διεκδικητές χρίσματος, για μια ακόμη φορά, από γειτονική χώρα. Αυτούς που εκτός από το δαυλό ή το μισό ήλιο, εμπνέονται από τη μισή σελήνη, όταν δεν την εκλιπαρούν. Αυτούς οι οποίοι ομιλούν εναντίον της Αθήνας μόνο και μόνο για παραπλάνηση αν ληφθεί υπόψη και η στάση τους απέναντι σε άλλες πρωτεύουσες, όπως π.χ. στην 'Αγκυρα. Απέναντι στην οποία βλέπει κανείς τις Κάτω Χώρες σε ανάλογα ζητήματα να γίνονται 'Ανω, ενώ η δική μας να γίνεται άνω κάτω, αν όχι μόνο Κάτω. Τόσο πολιτικά, όσο και στις αυτοδιοικήσεις. Δημοτική και Νομαρχιακή. Μένω στη σύγκριση με τις μικρές αυτές χώρες, το Βέλγιο και την Ολλανδία και δεν επεκτείνομαι στα της Γαλλίας, μη τυχόν και σπεύσουν κάποιοι και αρχίσουν να επικαλούνται τα περί Ελλαδίτσας.

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα το όραμα είναι η εκ νέου ανακάλυψη της Δημοκρατίας. Με αυτήν σαν αναλυτικό εργαλείο στις διανοητικές, τις πολιτικές και τις κοινωνικές βουτιές αλλά και σαν συνθετικό, εργάζονται τα ανά τον κόσμο σοβαρά think tanks. Μόνο που εδώ τα αντικατέστησαν οι γνωστές συμβουλευτικές εταιρίες των αρχηγών. Οι αλχημιστές, όπως στο μεσαίωνα, γνωστοί και ως επικοινωνιολόγοι. Ας μην επεκταθώ σε ιδρύματα που αυτοαποκαλούνται τράπεζες ιδεών. Οι οποίες μόνο για συμβάσεις των μελών τους με το κράτος ενδιαφέρονται, όταν φυσικά δεν εκπροσωπούν υπερπόντια συμφέροντα ή ακόμη και άλλα.

Να το πω αλλιώς. Ναι μεν λέγονται μη κυβερνητικές οργανώσεις, ώστε να παίρνουν κάποιες φορές λεφτά από το κράτος, όμως παράλληλα αυτές είναι οι πραγματικές κυβερνήσεις. Τόσο χθες όσο σήμερα, οι κυβερνήσεις αν είναι κάτι είναι οργανώσεις μη κυβερνητικές. Επειδή δε πολλοί σε αυτή τη χώρα εμπορεύτηκαν την έννοια της αποκέντρωσης, οφείλει κανείς να τους πει ότι δύο μόνο πράγματα αποκεντρώθηκαν. Η διαφθορά και η κατοχή υπερπολυτελών αυτοκινήτων υπό των τοπικών αρχόντων. Ε, λοιπόν δεν αντέχω, θα το πω. Μιλώ για τις μερσεντές της κάθε Κολοπετινίτσας. Δεν λαϊκίζω καθόλου. Γιατί ενοχλεί πολύ όταν οι Υπουργοί άλλων Ευρωπαϊκών χωρών μεταβαίνοντας στις περιφέρειες να το κάνουν αθόρυβα χωρίς φανφάρες και επί πλέον με το Ι.Χ. τους, στο οποίο μάλιστα βάζουν βενζίνη με δικά τους λεφτά, εδώ οι κυβερνητικοί παράγοντες αλλά και οι κάθε λογής Γραμματείς και Φαρισαίοι όσο οι Καποδιστριακοί Δήμαρχοι να αισθάνονται ότι άρχουν μόνο όταν επιβιβάζονται σε κατάμαυρα υπερπολυτελή αυτοκίνητα. Να το θεωρούν αξιακό υποκατάστατο, που όμως παραπέμπει σε μια άλλου τύπου πολιτική ανθρωπολογία.

Απέναντι στο κόμπλεξ αυτό της Ελλαδικής Αθηναϊκής πολιτικής εξουσίας που έχει αποκτήσει διαστάσεις όχι μόδας αλλά κατέκλυσε όλη τη χώρα, υπάρχει το πρότυπο του Νικολάου Πλαστήρα που όχι μόνο πέθανε στην ψάθα αλλά που ακόμη και ως πρωθυπουργός έμενε σε δυάρι στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας. Δεν υπονοώ κάτι. Απλά λέω ότι η χώρα έχει ανάγκη από ένα μόνο στόλο. Εκείνο της εμπορικής Ναυτιλίας. Ναι μεν και από τον πολεμικό αλλά μακάρι αυτός να μη χρειαστεί. Εκείνος όμως που είναι παντελώς αχρείαστος είναι ο στόλος με τα υπερπολυτελή αυτοκίνητα των κάθε τύπου αξιωματούχων, που μια σοβαρή αν όχι και στοιχειώδης περί πολιτικής ηθικής παιδεία επιβάλει τη θεσμική αντιμετώπιση. Έστω είναι μια αρχή. Από εκείνες όμως που ως γνωστό είναι το ήμισυ του παντός. Όπως αχρείαστοι στη Δημοκρατία είναι οι στόλοι με τα κομματικά τηλεοπτικά βαποράκια. Και φυσικά οι ναύσταθμοί τους.

Αν δεν έχει κανείς να περιμένει κάτι από το όλο αυτό σύστημα, έχει να περιμένει πολλά από την αυτοδιοίκηση, τις περιφέρειες. Αυτές και μόνο αυτές μπορούν να δώσουν στη χώρα το νέο της όραμα. Και φυσικά εκτός από προτάσεις, αντίκρισμα. Το παράδειγμα. Και η συνάντηση του περιφερειακού με τη Δημοκρατία που είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος μπορεί να γίνει, όπως από χρόνια έχω γράψει στην Τέταρτη Δημοκρατία, σε ένα μεγάλο όσο και καλά επεξεργασμένο Δημοψήφισμα για το Περιφερειακό. Από τις αιρετές περιφέρειες και το κοινό υπέρ των εξ αυτών καθυστερημένων ταμείο αλληλεγγύης ως την απόκτηση των δυο think tanks που έλεγα ως των συμβουλευτικών οργάνων της Βουλής που όμως θα τελούν υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ο τελευταίος, εκτός της απόκτησης δια του δημοψηφίσματος αυτού συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων που, όπως ο ορισμός από τον ίδιο των εκπροσώπων του κράτους στις περιφέρειες, αποτελεί ανεπαίσθητο ψαλίδισμα των κατά τα άλλα αυτοκρατορικών όντως εξουσιών του πρωθυπουργοκεντρικού συστήματος, θα μπορεί να είναι φυσικά παρών, όπως έγραψα και άλλες φορές, στις περιφέρειες και εξαιτίας αυτού του λόγου. Όχι μόνο βέβαια στις κατά τόπους εθνικές γιορτές ή μόνο στις θρησκευτικές. Αυτό λίγο πολύ το κάνουν όλοι. Μιλώ για το υπόλοιπο διάστημα.

Εννοείται ότι και η φυσική παρουσία του πρωθυπουργού ως πολιτειακού προσώπου, δύο ημέρες την κάθε εβδομάδα στις περιφέρειες και στα προβλήματά τους μπορεί να καθιερωθεί ως νέος θεσμός. Ένας Δημοκρατικός θεσμός που εκτός όλων των άλλων πρόκειται να αφήσει πίσω του τις όποιες υπερβολές και κυρίως την εισαγωγή και την εγγραφή των ίδιων κάθε φορά θεμάτων της ημερήσιας διάταξης σε μια γνωστή όσο όμως και χρόνια ατζέντα από τους κάθε κατηγορίας συλλογικούς ατζέντηδες. Είτε είναι πολιτικοί είτε κομματικοί είτε τηλεοπτικοί είτε υποβολείς των τελευταίων εκ της αγοράς είτε συμβατικοί κυβερνητικοί είτε συνδικαλιστικοί. Είτε τέλος ευφυείς κατά τα άλλα επιστήμονες, πλην όμως ατζέντηδες.

Ναι μεν περισσότεροι του ενός μέχρι σήμερα πρωθυπουργοί μίλησαν και μιλούν για Κυβέρνηση όλων των Ελλήνων, όμως αυτό είναι κάτι που όσο δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει μαζί του, άλλο τόσο δεν μπορεί να συμφωνήσει με το αντίκρισμα που είχε και έχει η εν λόγω ρήση στην πράξη. Ναι μεν τόσο ο προκάτοχος όσο ο παρών πρωθυπουργός λένε ότι το 80 και πλέον τοις εκατό των κονδυλίων των κοινοτικών πλαισίων θα πάνε στην περιφέρεια, όμως αν λάβει υπόψη κανείς το τι έγινε κατά το τρίτο πακέτο, τότε σαφώς και δεν υπάρχουν βάσιμες ελπίδες για το τέταρτο. Και γιατί το έργο έχει ξαναπαιχτεί. Μιλώ για τα περιφερειακά έργα που δεν θα ωριμάσουν και για αυτό τα κονδύλια θα κατευθυνθούν και πάλι στο αμαρτωλό και κλεινό κάποτε άστυ. Αντίθετα αντί των υποσχέσεων για το ογδόντα της εκατό των χρημάτων, λέω ότι για την περιφέρεια αρκεί το μισό. Το σαράντα τοις εκατό του Πρωθυπουργικού χρόνου. Όσο ποσοστό είναι οι δύο ημέρες της εργάσιμης εβδομάδας. Τα δύο πέμπτα.

Ίσως πολλοί διαφωνήσουν με αυτά που λέω όμως σίγουρα όλοι συμπίπτουμε στο ότι δεν υπήρχε ποτέ ούτε βέβαια υπάρχει Κυβέρνηση όλης της Ελλάδας. Αν μάλιστα ο Χρόνος, όπως λέγεται ότι έλεγε ο Ορφέας, είναι ο πατέρας όλων, και επόμενα και των εξελίξεων, τότε η διάθεση ικανού μέρους του στις περιφέρειες είναι καιρός πλέον να αποτελέσει το νέο Πρωθυπουργικό πρόγραμμα. Με βάση δε αυτό να ιεραρχηθούν εκ νέου κυβερνητικές δράσεις. Να υπάρξει μια άλλη διακυβέρνηση. Του κυβερνήτη της χώρας μετά των κυβερνητών των δώδεκα αιρετών περιφερειών, η καθεμιά από τις οποίες θα μπορεί να μπει πλέον σε νέους αναπτυξιακούς ρυθμούς. Μεταξύ άλλων το εγγυάται η προτεινόμενη άμβλυνση της τόσο οξείας αυτής γωνίας της Ελληνικής εξουσιαστικής πυραμίδας που επίσης διαθέτει το μικρότερο άνοιγμα σε ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο. Κάτι που κρίνει τη μορφή και το περιεχόμενο της Δημοκρατίας.

Όπως βέβαια χρειάζεται να θεσμοθετηθούν οι αντίστοιχες συνεδριάσεις των διαρκών κοινοβουλευτικών επιτροπών της Βουλής, κάτι που ως σήμερα έγινε μια μόνο φορά. Ας μην επεκταθώ σε συνεδριάσεις της ίδιας της ολομέλειας της Βουλής. Απλά να πω ότι ναι μεν καλό είναι το τηλεοπτικό κανάλι της αλλά ο κεντρικός Δημοκρατικός αυτός θεσμός χρειάζεται να ενσωματώσει και τις περί το διαδίκτυο, τεχνολογικές εξελίξεις. Να λειτουργήσει απρόσκοπτα η ηλεκτρονική Εκκλησία του Δήμου, όχι μόνο με την υποδοχή των προτάσεων των πολιτών αλλά κυρίως το διάλογο ως προς τα σχέδια νόμων κλπ. των τραπεζών ιδεών, με τους πολίτες. Μια ακόμη δουλειά για τα think tanks αλλά και για τα κυβερνητικά ή αντιπολιτευτικά κοινοβουλευτικά και πολιτικά πρόσωπα.

Αν, όπως διεθνώς, έχουν μικρύνει όντως και εδώ οι διαφορές μεταξύ κυβερνώντων και αντιπολιτευόμενων, τότε η μεγάλη δεξαμενή να αντληθούν ιδέες για την επόμενη περίοδο δεν είναι άλλη από την περιφέρεια. Αυτή είναι το think tank της Τέταρτης Δημοκρατίας. Καλά είναι τα προγράμματα -κάποιες μάλιστα φορές γραμμένα από το ίδιο χέρι- ως προς τα οποία δεσμεύονται οι κατά τα άλλα αντίπαλοι υποψήφιοι Δήμαρχοι και Νομάρχες είτε είναι οι εκ των χρισθέντων είτε εκ των ανταρτών, όμως το κάτι τι που κάνει τη διαφορά είναι το να μιλήσουν και κυρίως να πράξουν για τον πυρήνα του Ελληνικού προβλήματος. Το περιφερειακό και επόμενα τη Δημοκρατία. Τη λειτουργία του κράτους. Την Ελληνική Δημοκρατία και την εξ αυτής Τέταρτη.

Τέτοιοι υποψήφιοι Δήμαρχοι και Νομάρχες όντως αξίζει να ψηφιστούν. Μεταξύ των άλλων γιατί θα είναι αντάρτες στην πράξη. Οι οποίοι όχι μόνο θα πολεμούν για ιδέες και πολιτική, όχι μόνο ως αγωνιστές αν όχι πρωταγωνιστές των εξελίξεων και κυρίως της εξέλιξης αλλά με μακροβούτια θα ψάχνουν να ανακαλύψουν που είναι κρυμμένος ο θησαυρός του κοινού τους τόπου όσο και της επόμενης ημέρας. Τα λέω αυτά γιατί αντάρτες στα λόγια υπάρχουν πολλοί, σε πολλούς χρωματισμούς. Εγώ όμως μιλώ για άλλους αντάρτες. Και επίσης για άλλους εκ των συμβατικών. Μιλώ για εκείνους που αγωνίζονται και πασχίζουν για μια άλλη σχέση με το Χρόνο την οποία και διακονούν.

Αντάρτης άλλωστε στα αρχαία Ελληνικά προέρχεται από τη λέξη «άνταρσις» η οποία είναι λέξη σύνθετη από το «αντί» και την «άρση», και σημαίνει την εξέγερση. Επί του προκειμένου, τον πόλεμο για τις ιδέες, την πολιτική και τη Δημοκρατία. Για κάτι διαφορετικό από το υπαρκτό.

Για αυτό λέω ότι δεν μπορεί να έχουν σχέση με αντάρτικο όλοι εκείνοι που επί πολλά έτη υπήρξαν οργανικά μέρη του πολιτικού και κομματικού συστήματος που έφερε την πολιτική και τη Δημοκρατία στη σημερινή καταληκτική μορφή. Γιατί αλίμονο για αυτές τις ίδιες κατά την υποθετική περίπτωση που το όλο σύστημα κατέρρεε και το ανελάμβαναν τέτοιου τύπου αντάρτες. Τότε όντως θα ήταν ζήτω που καήκαμε. Θα θύμιζαν τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, όταν οι πιο φλογεροί υπερασπιστές της Δημοκρατίας ήταν πρόσωπα με όχι και λίγες κηλίδες από την προηγούμενη περίοδο και που η σεμνότητα των πραγματικών Δημοκρατών δεν επέτρεψε να εξαργυρώσουν τον αγώνα τους, πλην βέβαια των μετέπειτα γνωστών γραφειοκρατών εκ της γενιάς του Πολυτεχνείου.

Και να πω και κάτι τελευταίο. Αν θεσπιστεί το ηθικό ασυμβίβαστο που θα προβλέπει δύο μόνο τετραετίες παραμονής στο κάθε αιρετό επίπεδο, από το Δήμαρχο μέχρι το Βουλευτή και μέχρι και τον Πρωθυπουργό, τότε, αν από τη μια, οι δυο τρεις γνωστές οικογενειακές επιχειρήσεις εξουσίας δώσουν τη θέση τους στη Δημοκρατία, από την άλλη, οι Έλληνες πολίτες θα ασκήσουμε πιο εύκολα το δικαίωμα στην πολιτισμική κληρονομιά. Γιατί όπως και να το κάνουμε, άλλο είναι να είμαστε ένας συγκάτοικος λαός του Περικλή και άλλο είναι να καμαρώνουμε ως συγγενείς του, εμπνεόμενοι την Τέταρτη Δημοκρατία από το διάδοχο σχήμα και υποκατάστατό του που αποτελεί ο Συλλογικός Δημοκράτης.

____________

{*} Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή τις επικείμενες εκλογές της 15ης Οκτωβρίου 2006,