Για να φτάσουμε στις δεύτερες μετά την εισβολή των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, εκλογές στο Κοσσυφοπέδιο, χρειάστηκε να περάσει μία περίοδος πέντε ετών με πολύ βία, εθνοτικές συγκρούσεις και αμηχανία από τη διεθνή κοινότητα να διαχειριστεί την κρίση και να προστατέψει το αυτονόητο, την ανθρώπινη ζωή.

Η πρόσφατη ιστορία του Κοσσυφοπεδίου έχει ξεκινήσει την 24η Σεπτεμβρίου 1998, όταν το ΝΑΤΟ με τελεσίγραφο στον Μιλόσεβιτς ζήτησε τον τερματισμό των επιχειρήσεων κατά των Αλβανοφώνων, την 29^η Μαρτίου 1999, με την έναρξη των ΝΑΤΟϊκών επιδρομών, την 10^η Ιουνίου 1999 με την αναστολή των επιθέσεων μετά την απόφαση Μιλόσεβιτς για απόσυρση των στρατευμάτων του, την 11^η Ιουνίου 1999 με την ανάπτυξη ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων και την παρουσίαση από τον ΟΗΕ (10 Δεκεμβρίου 2003) των όρων για το τελικό στάτους του Κοσσυφοπεδίου- όροι που πρέπει να υλοποιηθούν το 2005. Επειδή όμως τα εργαστήρια περί της συνύπαρξης των ανθρώπων που δεν μπορούν να τα προβλέψουν όλα, προέκυψε η 17^η Μαρτίου 2004 με τις συγκρούσεις Σέρβων και Αλβανοφώνων, όπου 31 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 900 τραυματίστηκαν, ενώ καταστράφηκε άγνωστος αριθμός θρησκευτικών χώρων καθώς και οικιών.

Στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές οι οποίες διεξήχθησαν στις 17 Νοεμβρίου του 2001, πρώτο κόμμα είχε αναδειχθεί η «Δημοκρατική Ένωση του Κοσσυφοπεδίου» (LDK), με ποσοστό 46,3% και 47 έδρες, δεύτερο το «Δημοκρατικό Κόμμα του Κοσσυφοπεδίου» (PDK), με ποσοστό 25,5% και 26 έδρες, τρίτο το «Συμμαχία Επιστροφή» (KP) και τέταρτο το «Συμμαχία για το Μέλλον του Κοσσυφοπεδίου» (ΑΑΚ), με ποσοστό 7,8% και 8 έδρες.

Τις υπόλοιπες 17 έδρες κατέλαβαν, 4 το κόμμα της «Μητέρας Πατρίδας» (Vatan), 3 το «Δημοκρατικό Τουρκικό Κόμμα του Κοσσυφοπεδίου» (KDTP), από 2 το «Νέα Πρωτοβουλία για ένα Δημοκρατικό Κοσσυφοπέδιο» (IRDK) και το «Αλβανικό Δημοκρατικό Κόμμα των Ασκάλι του Κοσσυφοπεδίου» (PDASHK) και από 1 το «Εθνικό Κίνημα για την Απελευθέρωση του Κοσσυφοπεδίου» (LKCK), το «Λαϊκό Κίνημα του Κοσσυφοπεδίου» (LPK), το «Κόμμα Δικαιοσύνης» (PD) και το «Βοσνιακό Δημοκρατικό Κόμμα Δράσης του Κοσσυφοπεδίου» (BSDAK). Πρόεδρος εκλέχθηκε –διορίστηκε για τριετή θητεία ο Ιμπραήμ Ρουγκόβα της LDK, πρωθυπουργός ο Μπαϊράμ Ρετζέπι του «Δημοκρατικού Κόμματος του Κοσσυφοπεδίου» (PDK) στο οποίο ηγείται ο Χασίμ Θάτσι πρώην ηγετικό στέλεχος του UCK, σε μία κυβέρνηση στην οποία συμμετείχαν το LDK, το PDK, το ΑΑΚ και το Vatan. Το κοινοβούλιο του Κοσσυφοπεδίου αποτελείται από 120 μέλη, εκ των οποίων τα 100 εκλέγονται με το σύστημα της αναλογικής αντιπροσώπευσης και τα 20 εκπροσωπούν τις εθνοτικές ομάδες (10 Σέρβοι, 4 Ρομά, Ashkali και Αιγύπτιοι, 3 Βόσνιοι, 2 Τούρκοι και 1 Gorani.

Οι εθνικές εντάσεις, τα ζητήματα της ασφάλειας και του πολιτικού καθεστώτος, η αβεβαιότητα για τη μελλοντική κατάσταση, το υψηλό ποσοστό ανεργίας και η αυξανόμενη κοινωνική απογοήτευση ήταν μερικά από τα θέματα που τέθηκαν πριν τις εκλογές. Η ανεργία έχει φθάσει στο 60% του ενεργού πληθυσμού και έρευνα του Ινστιτούτου για τις Εθνοτικές Σχέσεις στο Κοσσυφοπέδιο έδειξε ότι περίπου το 25% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στην επαρχία, κυρίως Αλβανοί, δεν θα συμμετείχαν στις εκλογές, καθώς είναι ιδιαίτερα απογοητευμένοι από την οικονομική κατάσταση. «Οι πολίτες δεν ενδιαφέρονται για τις εκλογές εξαιτίας των προβλημάτων της ανεργίας, της φτώχιας και του γεγονότος ότι τα κόμματα δεν πραγματοποίησαν τις υποσχέσεις που έδωσαν στο παρελθόν», είχε αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Ινστιτούτο. Πέραν της ένδειας που συνεπάγεται, η έλλειψη θέσεων εργασίας αφήνει περιθώριο στη δράση της Μαφίας, η οποία διαχειρίζεται τα πάντα. Από όπλα μέχρι τα πορνεία για τις ΝΑΤΟικές δυνάμεις.

Οι περίπου 100.000 Σέρβοι, οι οποίοι ζουν σε θυλάκους φρουρούμενοι από τους ΝΑΤΟικούς- ΟΗΕδες, είχαν να επιλέξουν ανάμεσα στις παροτρύνσεις του πρωθυπουργού της Σερβίας Κοστούνιτσα, της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Μιλόσεβιτς και του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος για μποϊκοτάζ των εκλογών και στις δηλώσεις- παροτρύνσεις του Σέρβου προέδρου Τάντιτς να ψηφίσει, «ώστε να έχει κάποιο λόγο στα πολιτικά πράγματα του Κοσσυφοπεδίου». Ο Τάντιτς έθεσε προθεσμία για την ίδρυση διεθνώς αναγνωρισμένου εγχώριου κανονισμού για τα περίκλειστα Σερβικά εδάφη του Κοσσυφοπεδίου, ενώ σε περίπτωση μη εφαρμογής εντός 90 ημερών από το σχηματισμό της προσωρινής κυβέρνησης της επαρχίας, ο Τάντιτς ανέφερε, ότι θα ζητήσει προσωπικά από τους Σέρβους νομοθέτες του Κοσσυφοπεδίου να αποσυρθούν από το κοινοβούλιο. Ο Τάντιτς, επιθυμεί τις Σερβικές τοπικές αρχές να ελέγχουν την αστυνομία, το δικαστικό σύστημα και τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης εντός των περίκλειστων εδαφών, τονίζοντας όμως ότι «η συμμετοχή στη δημοκρατική διαδικασία είναι ο μοναδικός τρόπος επίτευξης αυτού του στόχου».

Οι στρατιωτικές και πολιτικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί στο Κοσσυφοπέδιο βρέθηκαν μπροστά σε νέα προβλήματα προκηρύσσοντας τις εκλογές. Στην αλβανική θέση για γρήγορα ανεξαρτησία και στη στάση των Σέρβων. Όπως ήταν αναμενόμενο παροτρύνσεις οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ, της ΕΕ, των ΗΠΑ και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) χαιρέτησαν τις δηλώσεις για συμμετοχή των Σέρβων στις εκλογές. Ο επικεφαλής του ΟΗΕ στο Κοσσυφοπέδιο (UNMIK) Πέτερσεν δήλωσε ότι η συμμετοχή των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου στις εκλογές θα «ετοιμάσει το δρόμο για εκπροσώπησή τους στα τοπικά ιδρύματα και θα επιτρέψει την ύπαρξη εποικοδομητικού διαλόγου για να απαλυνθούν οι ανησυχίες τους. Δεν υπάρχει υποκατάστατο της άμεσης συμμετοχής στα δημοκρατικά ιδρύματα τα οποία λαμβάνουν τις αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές όλων των κατοίκων του Κοσσυφοπεδίου. Αυτές θα είναι οι πιο σημαντικές εκλογές στο Κοσσυφοπέδιο από το 1999. Οι ψηφοφόροι θα εκλέξουν νέα συνάθροιση και κυβέρνηση, η οποία θα έχει ως έργο να βοηθήσει το Κοσσυφοπέδιο στην εφαρμογή των προτύπων. Η μελλοντική συνάθροιση και κυβέρνηση θα είναι επίσης αρμόδιες όταν θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις για την τελική θέση». Ο πρώην ΝΑΤΟικός και νυν της ΕΕ Σολάνα, επαίνεσε το Σέρβο πρόεδρο για την «πολύ θαρραλέα απόφασή του, κάλεσε τους νέους ψηφοφόρους που για πρώτη φορά έχουν δικαίωμα ψήφου, να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους και κάλεσε τη σερβική κοινότητα να λάβει μέρος στις εκλογές, αφού μόνο μέσω της συμμετοχής της σ' αυτή τη δημοκρατική διαδικασία θα μπορέσει να διασφαλίσει τα νόμιμα δικαιώματά της αποτελεσματικά». Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ερελί, δήλωσε ότι «η πλήρης συμμετοχή των Σέρβων στις εκλογές είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσουν ότι οι ανησυχίες τους επιλύονται και οι απόψεις τους εισακούονται».

Ο επικεφαλής του ΟΑΣΕ, βούλγαρος υπουργός εξωτερικών Σόλομον Πάσι, διαβεβαίωσε ότι ο ΟΑΣΕ, ο ΟΗΕ και το ΝΑΤΟ «θα κάνουν ό,τι δυνατόν για να εγγυηθούν την ασφάλεια την ημέρα των εκλογών», ενώ δεν παρέλειψε να εγκωμιάσει και τη στάση του Τάντιτς για συμμετοχή των Σέρβων στις εκλογές. Συμμετοχή που απ΄ ότι φαίνεται θα νομιμοποιούσε πολλά πράγματα στην περιοχή.

Το 2003, ο ΟΗΕ και η Ομάδα Επαφής για τα Βαλκάνια είχαν ανακοινώσει ότι θα έθεταν σε εφαρμογή το ψήφισμα για τη θέση του Κοσσυφοπεδίου στα μέσα του 2005, σε περίπτωση που αποφάσιζαν ότι έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος. Έχοντας αυτό υπόψη, οι Αλβανοί πολιτικοί ηγέτες του Κοσσυφοπεδίου επικέντρωσαν τις εκστρατείες τους στην απόκτηση ισχυρότερων θέσεων στην ευρεία κυβέρνηση συνασπισμού, των οικονομικών προβλημάτων του Κοσσυφοπεδίου και τόνισαν το ενδεχόμενο της επικείμενης ένταξης στην ΕΕ (!). Ο (πρόεδρος) Ρουγκόβα, δεσμεύθηκε να επιδιώξει μεγαλύτερη εξουσία για τα προσωρινά ιδρύματα αυτοδιοίκησης του Κοσσυφοπεδίου, τα οποία είναι περιορισμένα και επιβλέπονται από την UNMIK. Ο βασικός αντίπαλός του, Χασίμ Θάτσι, υποστήριξε ότι η κυβέρνηση που θα σχηματίσει το κόμμα του, θα έχει ισχυρότερη υπόσταση κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων θέσης. Το νέο πολιτικό κίνημα, «ORA (Η Ώρα)», του πάμπλουτου εκδότη Βέτον Σουρόι προέταξε τη δημιουργία μιας λειτουργικής κοινωνίας στο Κοσσυφοπέδιο και την αναβίωση της οικονομίας.

Την ημέρα των εκλογών, στις οποίες δικαίωμα ψήφου είχαν 1.300.000 ψηφοφόροι επιλέγοντας υποψηφίους από 33 πολιτικά κόμματα, κινήματα και ανεξάρτητες κινήσεις, τα εκλογικά τμήματα ήταν άδεια στις κατοικούμενες από Σέρβους περιοχές, ενώ οι Αλβανοί δεν άσκησαν το δικαίωμά τους και με την καλύτερη διάθεση. Αξίζει να σημειωθεί ότι δικαίωμα συμμετοχής είχαν και οι Σέρβοι πρόσφυγες. Για τον λόγο αυτό, στο Μαυροβούνιο, όπου έχουν βρει καταφύγιο 18.000 άτομα, εκ των οποίων τα 6.000 έχουν δικαίωμα ψήφου, στήθηκαν κάλπες στις πόλεις Μπέρανε, Ποντγκόριτσα, Νίκσιτς, Μπούντβα και Μπαρ. Ωστόσο και εκεί δεν υπήρξε μεγάλη συμμετοχή. Η συμμετοχή στις εκλογές τις οποίες επιτήρησαν 12.000 τοπικοί και ξένοι παρατηρητές, έφτασε το 53% έναντι 64% των εκλογών του 2001 και προερχόταν σχεδόν αποκλειστικά από την αλβανική πλειοψηφία. Η καταμέτρηση ανέδειξε πρώτη σε ψήφους το κόμμα του Ρουγκόβα με ποσοστό 47 %, το κόμμα του Θάτσι ήλθε δεύτερο, με ποσοστό 27%, ενώ η Συμμαχία για το Μέλλον του Κοσσυφοπεδίου του Ραμούς Χαραντινάι ήλθε τρίτη, με 8 %.

Σε επίπεδο δηλώσεων, Σέρβοι, ξένοι και Αλβανοί κινήθηκαν στο γνωστό προεκλογικό κλίμα. Ο Κοστούνιτσα, είπε ότι «με το μποϊκοτάζ οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου αρνήθηκαν το μοναδικό δικαίωμα που τους έχει δοθεί, το δικαίωμα της ψήφου. Αυτό που συνέβη ήταν απολύτως αναμενόμενο. Οι εκλογές ήταν αποτυχημένες από την άποψη της πολυεθνικότητας. Η σερβική αποχή αντικατοπτρίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Η απόφαση να μποϊκοταριστούν οι εκλογές δεν αποτελούσε κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα. Ήταν απλώς το φυσικό αποτέλεσμα των απαράδεκτων συνθηκών διαβίωσης των Σέρβων και της απελπισίας στο Κοσσυφοπέδιο. Μόνο άνθρωποι που απολαύουν βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων πηγαίνουν να ψηφίσουν». Ο Πασκάλ Φιεσί, επικεφαλής της αποστολής του ΟΑΣΕ στο Κοσσυφοπέδιο δήλωσε ότι «είναι ευχαριστημένος με τη συμμετοχή στις εκλογές και το γεγονός ότι δεν σημειώθηκε κανένα δυσάρεστο περιστατικό. Για τη μη συμμετοχή των Σέρβων τόνισε πως οι εκλογές ήταν δίκαιες, ελεύθερες και ανοιχτές σε όλους και «εάν κάποιοι άνθρωποι αποφάσισαν να μη ψηφίσουν, είναι πράγματι απογοητευτικό για μας». Προχωρώντας πιο πέρα ο επικεφαλής της UNMIK Πέτερσεν επισήμανε ότι «πολλοί Σέρβοι θα είχαν προσέλθει στις κάλπες εάν δεν είχαν δεχθεί τις πιέσεις των αρχηγών τους, προσθέτοντας ότι μόνο οι Σέρβοι πολιτικοί που συμμετείχαν στις εκλογές θα λάβουν μέρος στον καθορισμό της τελικής θέσης της επαρχίας». Ο Ρουγκόβα, ανέφερε ότι «οι εκλογές έδειξαν τη δέσμευση των Κοσοβάρων για ενίσχυση μιας ανεξάρτητης χώρας και μιας δημοκρατικής κοινωνίας», ζητώντας, για άλλη μια φορά την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία». Ο πρόεδρος της Αλβανίας, Μοϊσίου, έστειλε συγχαρητήριο μήνυμα στο Ρουγκόβα, για την επιτυχημένη διεξαγωγή των εκλογών στην περιοχή, αναφέροντας ότι «οι εκλογές ήταν ένδειξη της υψηλής πολιτικής ωριμότητας των πολιτών του Κοσσυφοπεδίου. Το Κοσσυφοπέδιο και ο λαός του Κοσσυφοπεδίου νίκησαν, περισσότερο από τις πολιτικές δυνάμεις. Αυτό είναι ένα μεγάλο επίτευγμα που μας ικανοποιεί όλους».

Η αλβανική κυβέρνηση, με ανακοίνωσή της, χαιρέτισε την ήρεμη εκλογική διαδικασία, τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για το μέλλον της περιοχής, στη βάση των ευρωατλαντικών προτύπων. Ο εκπρόσωπος της αλβανικής κυβέρνησης, Αλντρίν Νταλίπι, δήλωσε ότι «το ειρηνικό και δημοκρατικό κλίμα που επικράτησε σε αυτές τις εκλογές είναι ένα σημάδι του οράματος για ένα μέλλον προόδου και δημοκρατίας. Εκτιμούμε, επίσης, την απόφαση των πολιτικών παραγόντων του Κοσσυφοπεδίου να αναγνωρίσουν το επίσημο αποτέλεσμα των εκλογών, καθώς σε αυτό το δημοκρατικό περιβάλλον και σε αυτή τη διαδικασία δεν υπάρχουν ηττημένοι, αλλά αντίθετα επιταχύνεται μέσω αυτής της διαδικασίας η μεταβίβαση της εξουσίας από τους διεθνείς οργανισμούς στις τοπικές αρχές».

Για τις εκλογές στο Κοσσυφοπέδιο με δεδομένη τη διεθνή και τη βαλκανική συγκυρία (Ιράκ, εκλογές στις ΗΠΑ, πόλεμος εναντίον του «άξονα του κακού», σοβαρά οικονομικά και πολιτικά προβλήματα στα Βαλκάνια κ.ά ) θα πρέπει αναφερθούν τα εξής:

1. Παρότι οι διαπραγματεύσεις για το οριστικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, που τα τελευταία πέντε χρόνια τελεί υπό το διοικητικό έλεγχο του ΟΗΕ και το στρατιωτικό έλεγχο του ΝΑΤΟ, έχουν προγραμματιστεί να αρχίσουν το 2005, φαίνεται ότι η διεθνής (κατοχική ) κοινότητα δεν έχει αποφασίσει τι θέλει να κάνει την περιοχή. Προτεκτοράτο, αυτονομημένη επαρχία στη Σερβία- Μαυροβούνιο, ή ανεξάρτητο κράτος; Έτσι οι εισβολείς είναι μπροστά σ΄ αυτό το μεγάλο δίλημμα με δεδομένη την αποτυχία της πολιτικής που σχεδιάστηκε και ακολουθήθηκε για συμβίωση μεταξύ των εθνοτικών ομάδων με τις κάνες των αμέτρητων όπλων να επικρέμονται επί δικαίων και αδίκων.

2. Από τη μεριά τους οι Σέρβοι της περιοχής αγωνιούν πρωτίστως για τη επιβίωσή τους και δευτερευόντως για την κορώνα που υπάρχει «για το πολιτικό μέλλον του Κοσσυφοπεδίου με σεβασμό σε όλες τις εθνότητες». Η παρούσα διεθνής κατάσταση φαίνεται ότι δε τους ευνοεί και η στάση που κράτησαν ο Σέρβος πρόεδρος και ο πρωθυπουργός φανερώνει και τη μεγάλη διάσταση που υπάρχει και στη «μητέρα -πατρίδα»

3. Τέλος, οι Αλβανοί ανά τον κόσμο έχουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου ως πρώτο στόχο. Λειτουργεί ως ατομική και συλλογική επιβεβαίωση και συνείδηση στην Αλβανία και τη Διασπορά ότι η διεθνής κοινότητα, δηλαδή οι ΗΠΑ, θα κάνουν το καθήκον τους και θα τελειώσουν τη δουλειά που άφησαν στη μέση το 1999. Ειδικότερα οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου έβαλαν σαν στόχο μέσω των εκλογών να νομιμοποιήσουν τους αντιπροσώπους τους, που θα λάβουν του χρόνου μέρος στις συνομιλίες για το τελικό καθεστώς της επαρχίας, δηλαδή γι΄ αυτούς την ανεξαρτησία. Είναι για αυτούς η πολιτική αρχή ενός προδιαγεγραμμένου τέλους στην υπόθεσής τους. Μία υπόθεση που θα έμοιαζε πολύ απλή αν γινόταν αληθινός λόγος για το προφανές, δηλαδή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία αν εκτυλισσόταν σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του πλανήτη εκτός από τα Βαλκάνια. Ίσως αυτό να είναι και το στοιχείο που δεν μπόρεσαν ποτέ να κατανοήσουν παλιοί και νέοι εισβολείς και σήμερα το Κοσσυφοπέδιο να αποτελεί ένα λογαριασμό ο οποίος κανείς δεν ξέρει πότε θα κλείσει και ποιος θα τον πληρώσει.