η φωνή σου

η στήλη μας

Αλέξανδρος ο Μέγας

Alexander der Grosse

«Από την Πόλι την καλή, έρχεται σκούνα με πανί»

Κωνσταντινούπολις-Αθήναι με λεωφορείο. Ώρες είκοσι. Σταμάτα εδώ, σταμάτα εκεί, σταμάτα πάρα πέρα. Ο οδηγός κάνει το παν για να μη νυστάξη. Νεσκαφές πολλά βαρύς σε κάθε στάσι. Κασέττες με σκυλάδικα τραγούδια στη διαπασών. Σταθμοί στα FΜ που προσπαθούν να ανοίξουν μάτια. Και οι επιβάτες άγγλοι, γάλλοι, πορτογάλλοι, Ρωμηοί, τούρκοι, ιρακινοί και άλλοι, όλοι νυσταγμένοι. Προσπαθούν εις μάτην να «κλείσουν μάτι». Να βολευτούν στις στενές και άβολες θέσεις. Στάσεις παράξενες, χέρια, πόδια, κεφάλια, όλα μπερδεμένα, σαν τα αγάλματα που παίζαμε στα παιδικά μας χρόνια.
Το «΄Εβρος FΜ» ωρύεται. Και ξάφνου κάπου στα σύνορα Θράκης και Μακεδονίας, μπαίνει ο Ντιρλαντάς. «Από την Πόλι την καλή, έρχεται σκούνα με πανί». Ωραίος τίτλος για την ανταπόκρισι σκέφτηκα. Βέβαια «σκούνες» τα παληά εκείνα ιστιοφόρα, οι μυοπάρωνες της καθαρευούσης, δεν υπάρχουν πια. Υπάρχουν όμως ειδήσεις καλές από την Πόλι την καλή.
Βρέθηκα λοιπόν εκεί από τις 22 έως και της 26ης του παριππεύσαντος μηνός Μαρτίου. Σε μια Πόλι με «ρούσικο» κρύο και αλλεπάλληλες χιονοθύελλες. Σε μια Πόλι που όλοι περπατούσαν βιαστικοί, ριπιζόμενοι από ένα δεληβορηά που έρχονταν κατ' ευθείαν από τις Σιβηρικές στέππες.
Κύριος λόγος της επισκέψεως ήταν κάτι που από καιρό αναμενόταν· Τα θυρανοίξια του Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδος Σταυροδρομίου (Ταξίμ).
Εδώ χρειάζεται μια ιστορική αναδρομή.
1880· Τέσσαρες με πέντε χιλιάδες πιστών κατακλύζουν τον νεόδμητο ναό της Αγίας Τριάδος. Είναι 14 Σεπτεμβρίου, ανήμερα της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Γίνονται τα εγκαίνια και προεξάρχων της πανηγύρεως είναι ο πολύς Ιωακείμ ο Γ΄ κατά την πρώτην πατριαρχείαν του (1878-1884). Εγκαινιάζει έργο μεγαλοπρεπές. Δεσπόζει σε όλη την περιοχή. Ο τρούλλος και τα δύο του καμπαναριά ξεχωρίζουν και δίνουν τόνο χριστιανικό σε χώρο που η ρωμηοσύνη θάλλει, αναπτύσσεται, δημιουργεί.
Και όταν έρχεται η ώρα περιφοράς του δίσκου, οι τα πρώτα φέροντες του Γένους καταθέτουν μέσα σ' αυτόν τα χρεωστικά γραμμάτια. Ο ναός ελεύθερος από χρέη -που ήσαν δυσβάστακτα- αρχίζει την ιστορική του πορεία στον χρόνο.
'Ερχονται όμως χρόνια δίσεκτα, σκληρά. Η ομογένεια διαρρέει, συρρικνούται. Τα θαυμάσια καταστήματα της Μεγάλης οδού, με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, σιγά-σιγά, αλλάσσουν χέρια. Ο έλλην λόγος δεν ακούεται πιά. Δεν υπάρχουν χείλη να ψελλίσουν, ούτε στόματα να ερμηνεύσουν την επιγραφή του ναού
«Νηός όδε Τριάδος της πάντων δημιουργού
πάς πιστός κραδίης γούναθ' υποκλίνιο...»
Και τα Σεπτεμβριανά. Καταστροφή, βεβήλωσις, διαρπαγή. Και ο πιστός λαός είναι απών πλέον. Η κατάρρευσις είναι ζήτημα χρόνου. Αλλ' όχι.
Ο μέγας ευεργέτης Παναγιώτης Αγγελόπουλος λίγο πρίν πεθάνει αφίνει στον Πατριάρχη μας ένα εκατομμύριο δολλάρια. Να τα κάνη ό,τι θέλει. Να τα διαχειρισθή όπως θέλη. Και αν θέλη. Και ο Πατριάρχης, συνεχιστής επάξιος της ευκλεούς Πατριαρχικής παραδόσεως, προέκρινεν αντί παντός άλλου, να ανακαινισθή ο Ναός της Αγίας Τριάδος. Για να επανέλθη εις το αρχαίον κάλλος. Για να λάμψη ο του Κυρίου Σταυρός. Για να καταδειχθή ότι η ομογένεια ζη, υπάρχει και δημιουργεί. Και το έργον άρχισε. Πρώτα απ' έξω. Αντικατεστάθη όλη η μολυβδοσκεπή. Εξέσθη η μαύρη πατίνα από τοίχους και μάρμαρα που ο χρόνος και το καυσαέριο είχαν εναποθέσει. Πόντο, πόντο, σπιθαμή, σπιθαμή. Μετά το εσωτερικό. Δούλεψαν για μήνες πολλοί μαστόροι, ζωγράφοι, συντηρητές και έτσι ήλθεν εις αίσιον πέρας το καλόν τούτο και εξαίσιον έργον.
23η Μαρτίου του 2003ου σ.έ. Ημέρα Κυριακή. Β΄ των Νηστειών. Ο Πατριάρχης τελεί εις το μέσον του Ναού τον αγιασμό των θυρανοιξίων. Και μετά χοροστατεί. Λειτουργός είναι ο Μέγας Οικονόμος π. Μελέτιος Σακκουλίδης. Διάκονος ο δευτερεύων και αρχιδιακονεύων π. Στέφανος. Ομιλητής μετά την ανάγνωσιν του Ιερού Ευαγγελίου είναι ο μέγας σύγκελλος π. Νεκτάριος. Αναφέρεται εις το θαύμα της θεραπείας του παραλυτικού και ερμηνεύει τα λόγια του Κυρίου· «Τέκνον αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι· σοί λέγω έγειραι, άρον σου τον κράββατον και ύπαγε εις τον οίκον σου».
Αυτοί οι λόγοι απαλλάσουν τον χριστιανό από την ενοχή της αμαρτίας δια της συγχωρήσεως. Τον ελευθερώνουν από τα δεσμά των παθών του και από παράλυτος γίνεται εργάτης δυνατός της αρετής και τον επαναφέρουν στο σπίτι του που δεν είναι άλλο από την Εκκλησία.
΄Εξω χιονίζει μα ο κόσμος έρχεται. Η ευλογημένη ομογένεια συναθροίζεται για να ζήση το ξαναζωντάνεμα της εκκλησίας που είναι το καύχημά της. Θυρανοίξια ναού, θυρανοίξια ζωής.
Ολίγοι οι εξ Ελλάδος. Με το πρώτο μπαμ του πολέμου στο Ιράκ ακύρωσαν εισιτήρια, ακύρωσαν ξενοδοχεία. Οι γενναίοι μας φοβήθηκαν μήπως κάποιος πύραυλος σκούντ πέση στο κεφάλι τους. Χαίρε, ώ χαίρε νεοελληνική αντρειωσύνη.
Μετά την Θεία Λειτουργία ομιλεί ο Αρχιερατικώς προϊστάμενος Σταυροδρομίου Σεβ. Μητροπολίτης Τρανουπόλεως Γερμανός. Αναφέρεται στο ιστορικό του ναού και εις τα της ανακαινίσεώς του. Ευχαριστεί τον Πατριάρχη για την επιλογή του να ανακαινισθή αυτός ο ναός. Ακολουθεί ο πρόεδρος της Εφοροεπιτροπής ιατρός κ. Γεώργιος Πετρίδης. Και τέλος ομιλεί ο Πατριάρχης. Αφού αναφέρεται στην μεγάλη δωρεά του μακαριστού Παναγιώτου Αγγελοπούλου, ευχαριστεί τους υιούς και τους εγγονούς που συνεχίζουν την παράδοσι του πατρός και πάππου των. Επαινεί τις προσπάθειες του Αρχιερατικώς Προϊσταμένου, της Εφοροεπιτροπής, του αρχιτέκτονος κ. Αποστόλου Πορίδη και παρέχει αυτοίς την Πατριαρχικήν ευλογίαν.
Κατόπιν θεολογών περί της Αγίας Τριάδος λέγει μεταξύ και άλλων· «Η περί της Τριαδικότητος του Θεού χριστιανική διδασκαλία προϋποτίθεται πάσης θρησκευτικής θεμελιώσεως της αγάπης, της καταλλαγής και της συνεργασίας των ανθρώπων. Εάν ο είς Θεός είναι και μονοπρόσωπος, τότε ο ανθρώπινος εγωϊσμός αποτελεί εικόνα και ομοίωμα του θείου μονοπροσώπου προτύπου και αι απόψεις περί Θεού σκληρού και εκδικητικού, αι οποίαι ενίοτε εκφράζονται, εναρμονίζονται πρός την ηγεμονικήν περί αυτού θεολογίαν. Αλλ' ημείς εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν επιμόνως διδάσκομεν εκείνο το οποίον βιούμεν και ψηλαφώμεν πνευματικώς, ότι ο είς Θεός είναι τριπρόσωπος, ότι τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος συνδέει αδιάσπαστος και τελεία αγάπη, και ότι ο κατ' εικόνα αυτής της τριαδικής αγάπης πλασθείς πολυπρόσωπος άνθρωπος τότε μόνον θα εύρη την θείαν μακαριότητα, δια την οποίαν επλάσθη, όταν ομοιωθή προς το αρχέτυπον αυτού και πλημμυρίση από αγάπη προς πάντα αδιακρίτως συνάνθρωπον».
Και καταλήγει· «Δια τούτο, τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, ας εντείνωμεν τον προσωπικόν μας αγώνα δια την αγάπην, μέσω της οποίας και μόνον θα ομοιάσωμεν προς το Τριαδικόν αρχέτυπον κατ' εικόνα του οποίου επλάσθημεν και τότε θα έχωμεν πλουσιωτέραν και αληθεστέραν συμμετοχήν εις το σήμερον εορταζόμενον χαρμόσυνον γεγονός της ανακαινίσεως του Πανσέπτου Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδος και ας ευχαριστήσωμεν τον Θεόν, ο οποίος μας απεκάλυψε την αγάπην ως θεμελιώδη ιδιότητα του Θεού και του ανθρώπου, Αμήν».
Και πλήρεις χαράς όλοι εδέχθημεν το καλαίσθητον βιβλιδάριον το αναφερόμενον εις την ανακαίνισιν του Ναού, ως και το αντίδωρον δια χειρός του Πατριάρχου και απήλθομεν χαίροντες και αγαλλιώμενοι δι' όλα όσα είδομεν και ηκούσαμεν.
Πηγαίνοντας στον Βόσπορο για κανένα καλαμάρι «ιζγκάρα» περνούμε κάτω από το αγίασμα των αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Παρατηρώ ότι είναι ανοιχτό. ΄Ολο τον Μάρτιο παραμένει ανοιχτό. Ευρίσκεται στον κήπο του Suisse Hotel. ΄Οταν το ξενοδοχείο χτίζονταν θα μπορούσαν να το εξαφανίσουν. Δεν το έκαμαν. Κάποιο χριστιανικό χέρι τους εμπόδισε. Το περιποιήθηκαν και έτσι εξακολουθεί να υπάρχη. Θα το επισκεφθούμε επιστρέφοντας. Και κατά τις τέσσαρες το απόγευμα ανηφορίζουμε. Λίγα βήματα πάνω απ' την Dolma Bahce Caddesi, στο Visuezade, στο Vosueli Tekke sokak.
Οι δύο κυρίες της Φιλοπτώχου της κοινότητος Διπλοκιονίου (Besiktas) είναι έτοιμες να κλείσουν το αγίασμα και να φύγουν. Είχαν παγώσει. Το μισό αγίασμα στεγάζεται σε αντίσκηνο που αφαιρείται λήγοντος Μαρτίου. Μπάζει από παντού. Αυτές πιστές στο καθήκον. Μήπως περάσει κανείς πιστός και αφίση τον οβολόν του στον δίσκο. Οι ανάγκες πολλές, τα έσοδα λίγα. Αισθάνθηκα ευτυχής που η παρέα μας απεζημίωσε την υπομονή τους. ΄Ηπιαμε αγίασμα. Πήραμε και μαζί μας. Χαιρετίσαμε τις κυρίες με πολλήν αγάπη. Τους ευχηθήκαμε καλό κουράγιο. Κρατήστε, κρατήστε γερά!
Η ώρα όμως πέρασε και πρέπει στις πέντε να ευρισκώμεθα στο ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στο Επταπύργιον. Και είναι αρκετά μακρυά. Και trafic var όπως μας είπε βαρύθυμος ο ταξιτζής.
Θα χοροστατήση ο Πατριάρχης στον κατανυκτικό εσπερινό. Αρκετοί οι προσελθόντες, παρ' όλη την παγωνιά. Και τα ψαλέντα υπέροχα. Και πως να μη είναι όταν ψάλλη ο ΄Αρχων Πρωτοψάλτης το προκείμενον «Μη αποστρέψης το πρόσωπόν σου από του παιδός σου, ότι θλίβομαι» ή το ιδιόμελον «Χαλινούς αποπτύσας τους πατρικούς» Ιακώβου του Πρωτοψάλτου ή το αργόν Θεοτοκίον «Πάντων προστατεύεις αγαθή». ΄Ολα αυτά εδημιούργησαν ατμόσφαιρα κατανυκτική, και πρόγευσιν ότι εισερχόμεθα εις την τρίτην εβδομάδα των αγίων Νηστειών.
Ο πατήρ Μελέτιος Σακκουλίδης ωμίλησεν από άμβωνος, ερμηνεύσας το ως άνω μνημονευθέν ιδιόμελον, τονίσας την πορεία του ασώτου υιού από της πατρικής στέγης εις την αποχαλίνωσιν και την πνευματική πενία. Η επιστροφή προς τον Πατέρα ήτο η σωτηρία του, είναι δε ευκταία για κάθε χριστιανό.
Επηκολούθησε το κέρασμα με ταχινόπιττες και αναψυκτικά στην παρακειμένη αίθουσα. Και όλοι απελύθημεν χαίροντες για τις τόσες ευκαιρίες που μας δίδονται σε κάθε επίσκεψί μας στην Πόλι.
Καιρός όμως για δείπνο με ωραία λαδερά που αφθονούν στα εστιατόρια του Πέραν.
Το πρωί της Δευτέρας είναι ελεύθερο. Επομένως ένα «σουλάτσο» στις γειτονιές της παλαιάς Πόλεως είναι ό,τι πρέπει. Απ' το Πατριαρχείο μας μέχρι τον σιδηροδρομικό σταθμό του Σίρκετζι. ΄Οχι παραλιακώς. Ο κεντρικός δρόμος είναι πολύβουος. Χιλιάδες αυτοκίνητα τρέχουν δαιμονιωδώς. Είναι και ο βορηάς που μας χτυπά στο πρόσωπο και μας παγώνει. Από μέσα, λοιπόν, απ' τα στενοσόκακα. Κάτω από το Γκιούλ τζαμί, μέσα απ' τα πολυδαίδαλα στενά του Ταχτά Καλέ. Να απολαύσουμε τα αρώματα της Αιγυπτιακής Αγοράς, να γνωρίσουμε την ανατολή, τα ανατολίτικα παζάρια. Τις φωνές των εμπόρων. Τα μισοελληνικά τους. ΄Ελα Γιώργκο, έλα Γιάννη, παστουρμά έχει, σουτζούκι έχει. ΄Ελα πάρης. Δοκιμάζω καραμέλλα στου Χατζή Μπεκίρ. Αγοράζω χαλβάδες. Σαντέ χελβά, φιστικλί χελβά, κοκόα χελβά. Και προσοχή. Το πορτοφόλι στον κόρφο. ΄Οχι στην τσάντα, όχι στην τσέπη. Μέσα στο στριμωξίδι αόρατα χέρια φροντίζουν να μας «ξαλαφρώσουν» από το βάρος των ευρωπαϊκών μας κατακτήσεων. Η Πόλις έπαυσε να είναι ασφαλής. Η φτώχεια και η πείνα βγάζουν μάτια. Και τέλος μια ζεστή φασουλάδα ή μερτζιμέκ τσορμπασί στο Κόνυαλι. Και ταχινόπιττες για την Ελλάδα.
Γρήγορα έρχεται η ώρα του εσπερινού. Παραμονή του Ευαγγελισμού στο Ντολάπ Ντερέ. Στον ναό της Ευαγγελιστρίας «προπόδων Ταταούλων». Εκεί θα χοροστατήση ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Εκεί κατά παλαιόν έθος θα ψάλουν τα μέλη του Μουσικοφιλολογικού Συνδέσμου Κωνσταντινουπόλεως. ΄Οσοι απέμειναν και όσοι ανταπεκρίθησαν στην πρόσκλησι. Αυτοί οι λίγοι υπό την διεύθυνσιν του ΄Αρχοντος Πρωτοψάλτου έψαλαν κατά τρόπον υποδειγματικόν. Δέκα ψάλται έψαλαν σαν να ήσαν εκατό. «Βουλήν προαιώνιον αποκαλύπτων σοι κόρη», «Φαίνη μοι ως άνθρωπος», «Θεός όπου βούλεται νικάται φύσεως τάξις», «Απεστάλη εξ ουρανού Γαβριήλ ο αρχάγγελος» και τα τόσα άλλα. Και να μη το λησμονήσω. ΄Εψαλαν και το μονόχορον οκτάηχον «Θεοτόκε Παρθένε» του Θεοδοσίου Γεωργιάδη, παλαιού Κωνσταντινοπολίτου ιεροψάλτου. ΄Εγινε και αρτοκλασία. Κόσμος πολύς εκ της ομογενείας. Και το κρύο όσο ποτέ άλλοτε τέτοια εποχή. Ευκαιρία για επίδειξι γουναρικών. Πολλές και οι λαμπάδες μπροστά στην μεγάλη αργυρεπένδυτη εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Κάποτε, μας έλεγε πρόπερσι ο Πατριάρχης η ουρά των προσκυνητών έφθανε έξω μέχρι την λεωφόρο. ΄Αλλα χρόνια τότε. Μα και τα τωρινά δεν είναι άσχημα. Δόξα τω Θεώ. Ομιλητής της βραδυάς ήτο ο Μέγας Εκκλησιάρχης π. Βενιαμίν. Ανεφέρθη εις το υπερθαύμαστον γεγονός του Ευαγγελισμού και εις την δια της συλλήψεως απαρχήν της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους.
Επηκολούθησεν η συνήθης δεξίωσις εις την αίθουσαν του ναού. Πρώτος ωμίλησε ο Αρχιερατικώς Προϊστάμενος περιφερείας Ταταούλων Μητροπολίτης Μετρών και Αθύρων κ. Θεόκλητος. Ανεφέρθη δι' ολίγων εις την εορτήν και είτα ηυχαρίστησε τον Πατριάρχην δια την παρουσίαν του αλλά και το ενδιαφέρον του υπέρ της κοινότητος. Κατόπιν ωμίλησεν ο πρόεδρος της Εφοροεπιτροπής κ. Κοσμάς Κοσμάογλου. Αυτοί οι άνθρωποι είναι όντως αξιέπαινοι. Ανεκαίνισαν εξ ιδίων τον υπερμεγέθη και μεγαλοπρεπή ναό τους. Διατηρούν συσσίτιο, στεγάζουν πτωχούς και πάσχοντας. Εργάζονται αθορύβως για τους λίγους που απέμειναν. Να τους δώσουν ζεστασιά και θάλπος. Πατριαρχική προτροπή έλαβεν είτα τον λόγον ο εν τη Πόλει παρεπιδημών Μητροπολίτης Παναμά κ. Αθηναγόρας. Ανεφέρθη στις δυσκολίες που συναντά στα είκοσι κράτη της δικαιοδοσίας του, αλλά και την αγάπη πολλών εντοπίων για την Ορθοδοξία.
Ο Παναγιώτατος έκλεισε ειπών μεταξύ άλλων·
«Τι μπορεί να πη κανείς για να εξάρη την σημασία της εορτής, όταν ακούονται πλησίον ημών αι ιαχαί του πολέμου, αι κλαγγαί των όπλων, αι οιμωγαί των τραυματιών, οι θρήνοι όλων εκείνων οι οποίοι έχασαν και χάνουν κάθε μέρα και κάθε στιγμή προσφιλή τους πρόσωπα. Σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές είναι καλύτερη η σιωπή και η προσευχή. ΄Οταν μάλιστα τους λόγους των εχεφρόνων ανθρώπων, των θρησκευτικών λειτουργών δεν τους ακούουν οι ισχυροί της γης και δεν τους εφαρμόζουν. Να προσευχώμεθα εν σιγή δια τον φωτισμόν των ισχυρών της γης από τον Θεόν και δια την αποκατάστασιν της ειρήνης και της δικαιοσύνης επί του πλανήτου μας».
Επηκολούθησαν πλούσια κεράσματα και αναψυκτικά, τα τόσον όμορφα και συνήθη, που πάντοτε μας θυμίζουν τά «μπερεκέτια» της Πόλης.
Η καμπάνα χτυπά χαρμόσυνα. Ο Πατριάρχης αναχωρεί. ΄Εχει ήδη νυχτώσει. Και είναι καιρός να πάρουμε πεζή τον ανήφορο για το Ταξίμ. Η περιοχή είναι επικίνδυνη για νυχτοπερπατήματα και κυρίως για μοναχικούς περιπάτους.
Ανήμερα του Ευαγγελισμού. Πού θα εκκλησιασθούμε; Φυσικά εκεί που θα χοροστατήσει ο Πατριάρχης. Στο Βαφεοχώριον του Βοσπόρου. Στο χωριό Ιωακείμ του Γ΄. Ναός ανακαινισμένος, ευπρεπής, καθαρός. Στις εικόνες του τέμπλου καταφανείς οι τρύπες από τους πυροβολισμούς κατά τα Σεπτεμβριανά.
Δεξιά ψάλλει ο ΄Αρχων Πρωτοψάλτης Λεωνίδας Αστέρης. Αριστερά ο Β΄ Δομέστικος Στυλιανός Φλοίκος. Λειτουργεί ο πατριαρχικός εφημέριος π. Βαρθολομαίος. Διάκονος ο κωδικογράφος της Ιεράς Συνόδου π. Μάξιμος. Ο αυτός λειτουργός ομιλεί μετά το Ευαγγέλιον περί της υπακοής της Θεοτόκου εις την προαιώνιον βουλήν του Θεού. Μετά την αρτοκλασία και την διανομή του αντιδώρου τελειώνουμε με τον πολυχρονισμό του Πατριάρχου.
Ο Πατριάρχης εξέρχεται και τελεί τρισάγιον εις τον τάφον που ευρίσκεται όπισθεν του Ιερού Βήματος. Είναι των γονέων του Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ΄.
'Ενας δρόμος χωρίζει τον μανδρότοιχο του ναού από το Γεωργιάδειον Αρρεναγωγείον. ΄Ενα κτίριο μεγαλοπρεπές του 1905 προσφάτως ανακαινισθέν. Προορίζεται για να στεγάζη τις δραστηριότητες της Κοινότητος Βαφεοχωρίου. Η μεγάλη αίθουσα του παλαιού σχολείου είναι γεμάτη από ομογενείς. Ομιλεί πρώτος ο Αρχιερατικώς Προϊστάμενος Βοσπόρου Μητροπολίτης Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίος. Ευχαριστεί τον Πατριάρχη διότι ηγαθύνθη να προσέλθη εις την πανήγυριν της κοινότητος και να την λαμπρύνη δια της παρουσίας Του. Ο Παναγιώτατος συνιστά εις την ομήγυριν τον άγιον Παναμά και τον σύροντα τας γραμμάς ταύτας ως ομιλητάς της συνάξεως. Ο Μητροπολίτης Παναμά είπε πολλά και ωφέλιμα. Ωμίλησε για τις δυσκολίες που συναντά στην απέραντη επαρχία του των είκοσι κρατών, των πολλών γλωσσών και των διαφόρων ομολογιών. Ανεφέρθη εις την νοσταλγία πολλών για την αληθινή πίστι, την Ορθοδοξία ως και εις την επιστροφήν κατά χιλιάδες στην Αγία Εκκλησία του Χριστού. Χωρίς χρήματα, χωρίς μέσα, χωρίς ιερείς και η Ορθοδοξία προχωρεί. Πώς; Με θαύματα. Θα επιμείνω σε ένα εξ αυτών. Στην Αβάνα της Κούβας υπάρχει ένας Ορθόδοξος ναός. Τον είχαν κτίσει παληά ΄Ελληνες ναυτικοί. Το καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο τον κατέλαβε ετσιθελικώς και τον μετέβαλε σε παιδικό θέατρο. Ιδρύθη η Μητρόπολις Παναμά. Περιέλαβε και την Κούβα. Ο πρώτος Μητροπολίτης Αθηναγόρας προσεπάθησε, πλην εις μάτην, να επιστραφή ο ναός. Στην πρώτη κρούσι του είπαν· Δεν έχετε ποίμνιον άρα δεν σας χρειάζεται. Δεν υπάρχουν πια εδώ ΄Ελληνες. Υπάρχουν όμως Κουβανοί Ορθόδοξοι, αντέτεινεν ο Μητροπολίτης. Επιμένουν. Δεν έχετε ιερέα. Θα φέρω από την Ελλάδα. ΄Οχι, πρέπει να είναι Κουβανός υπήκοος. Θα χειροτονήσω Κουβανό. Δεν τον δεχόμεθα γιατί δεν είσθε Εκκλησία ανεγνωρισμένη από το Κράτος. ΄Ολες οι προσπάθειες απέτυχαν.
Κάποιος ανώτερος κρατικός υπάλληλος, πολύ μορφωμένος και καλλιεργημένος αλλά και κομμουνιστής επληροφορήθη για τις προσπάθειες του Μητροπολίτου. ΄Ητο εις τα δεξιά του Κάστρο. Αυτός του είχεν αναθέσει εν λευκώ την αναμόρφωσι της παλαιάς Αβάνας. Λέγει στον Κάστρο· Να δώσουμε στους Ορθοδόξους ένα οικόπεδο στην παληά Αβάνα για να χτίσουν Εκκλησία; Εσύ έχεις αναλάβει την παλαιά Αβάνα, κάμε όπως νομίζης. Χορηγεί, λοιπόν, ένα μεγάλο οικόπεδο στο λιμάνι για να χτισθή ναός εις τιμήν του Αγίου Νικολάου. Ο Μητροπολίτης ειδοποιείται. Φθάνει στην Αβάνα. Ευχαριστεί εκ βαθέων. Τι θέλετε ως ανταπόδοσιν; Απολύτως τίποτε, απαντά ο ανώτερος υπάλληλος. Θέλω μόνον ένα σταυρουδάκι ευλογημένο από τον Πατριάρχη. ΄Οπερ και εγένετο πέρυσι. Τολμά ο Μητροπολίτης και ερωτά· Θα έλθη στα εγκαίνια ο κύριος Κάστρο; Θα έλθη εφ' όσον έλθη και ο Πατριάρχης. Και τα εγκαίνια θα γίνουν τον Ιανουάριο του 2004 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη παρουσία του Κάστρο.

Τα όσα είπεν ακολούθως ο «εραστής» (κατά τον Πατριάρχη) της Πόλεως, δηλαδή η εμή ελαχιστότης, αφήστε τα καλύτερα. Είναι ανάξια καταγραφής. Απλώς ήσαν ενισχυτικά λόγια για την ομογένεια. Και μετά; Μετά για καλκάνι σε κάποια ψαροταβέρνα του Βοσπόρου. Το δικαιούμαστε άλλωστε. Ευαγγελισμού γαρ.
Και ενώ στο ΄Εβρος FΜ ο Ντιρλαντάς επαναλαμβάνει την επωδό «από την Πόλι την καλή, έρχεται σκούνα με πανί», εγώ σκέπτομαι. Σκέπτομαι και μετρώ με τα δάχτυλα. Αυτές τις τρεις ημέρες παραμονής μου στην Πόλι, πόσες ώρες διέθεσεν ο Πατριάρχης για εσπερινούς, όρθρους, Θ. Λειτουργίες; Πάνω από είκοσι ώρες. Αυτό θα πει λειτουργική ζωή. Και μ' αυτές τις σκέψεις «αποκοιμήθηκεν ο γέρος» αποκαμωμένος απ' το πολύωρο ταξίδι μέσα σ' ένα λεωφορείο, όχι απ' τα καλύτερα, κάποιου ταξιδιωτικού γραφείου της Κομοτηνής, μισθωμένου απ' τον ΟΣΕ... Από την Πόλι την καλή, δίχως σκούνα με πανί...

01.04.2003

Όταν "κοιμάσαι" άλλος γράφει ιστορία
ο μετανάστης

Εμείς το αραχάνθος τα σκορπίδια, οι διάττοντες, επιβήτορες στη ξένη γη, μέσα στο σκοτάδι της μέρας, στ' αχνάρια του Διογένη, με τη βούληση μας, να θεμελιώσουμε την υποδομή του ελληνικού οράματος. Να βρούμε τη χαμένη μας ταυτότητα...!
Μάγειρας

 ΑΡΧΕΙΟ