Περί θρησκείας
Κριτίας

Ήτανε κάποτε καιρός που οι άνθρωποι σαν τα θεριά μόνιαζαν σκύβοντας το κεφάλι μόνο στη βία, της ζήσης διαφεντέφτρα.
Τότε κανείς δεν παίνευε τους καλούς και για τους κακούς από πουθενά τιμωρία δεν ερχόταν.
Μα ύστερα θαρρώ τους νόμους φτιάξαν οι άνθρωποι, για νάναι δικαστάδες και στο καλό και στο κακό.
Έτσι το δίκιο αφέντεβε όμοια σε όλους, η ύβρις δούλα της δίκης έγινε κι αυτοί που κάναν το κακό βρήκαν τον μαστορά τους.
Με τον καιρό όμως είδαν πως το κακό όταν γινόταν φανερά μονάχα τιμωριόταν, κι ό,τι κρυφά μεσ΄στο σκοτάδι σέρνονταν έμενε ατιμώρητο.
Τότε κάποιος που το μυαλό του έκοβε πιότερο απ΄των άλλων, βρήκε το φόβο στους θεούς, για νάναι σκιάχτρο στους κακούς όταν κρυφά αμάρταιναν με λόγια, με έργα ακόμα και με σκέψεις.
Έτσι η πίστη γεννήθει στο Θεό που τηνε λεν Θρησκεία.
Αυτή ναι που διδάσκει ότι υπάρχει κάτι πούναι πιο πάνω απ΄ τη φύση, κάτι που ποτέ του δεν πεθαίνει, που είναι προικισμένο με δύναμη περίσσια και ξέρει, όχι μονάχα ό,τι κάνουμε και λέμε αλλά κι ό,τι βαθιά στα φυλοκάρδια μας, το έχουμε κρυμμένο. Και τη ψευτιά ετούτη τηνε δεχτήκαν οι ανθρώποι με χαρά.
Τότε λοιπόν εκείνος που τη βρήκε έβαλε τους θεούς να κατοικήσουνε ψηλά, ψηλά στα επουράνια, απ΄όπου οι άνθρωποι και το καλό και το κακό προσμένουν.
Κείθε πορεύεται τ΄αστροπελέκι κι η βροντή στον ουρανό ιστορείται τ΄άστρινο μούτρο της νυχτιάς, που πάνω του διαβάζουμε τις ώρες και τις εποχές.
Κείθε ανατέλλει ο αυγερινός και η υγρή βροχή από κει πάνω πέφτει.
Με τέτοιο φόβο ο εφευρέτης των θεών έκανε τους ανθρώπους να βρουν πρεπούμενη μονιά για τα δημιουργήματα εκείνα του μυαλού τους βαρώντας έτσι την ανομία με τον νόμο.
Έτσι θαρρώ πρωτοπιστήκανε οι άνθρωποι και πίστεψαν ότι υπάρχουνε θεοί.

Κριτίας (403 π.χ) .
Ο Κριτίας ήταν πρώτος ξάδελφος της μητέρας του Πλάτωνα τον οποίο βοήθησε αρκετά στη φιλοσοφική του εργασία.

Αθηναίος